Hàm duy trì sau niềng răng là một khí cụ được bác sĩ chỉnh nha chỉ định bạn sử dụng sau khi hoàn thành quá trình niềng răng. Tùy vào từng trường hợp mà bác sĩ sẽ chỉ định thời gian đeo hàm duy trì. Vậy hàm duy trì là gì, có những loại hàm duy trì nào, cần lưu ý gì khi sử dụng? Hãy cùng DR DEE khám phá các câu trả lời.
Nội Dung
Hàm duy trì sau niềng răng là gì?
Hàm duy trì sau niềng răng là khí cụ được thiết kế vừa với răng của bạn mà bạn đeo để giữ cho răng của bạn ổn định ở vị trí mới sau quá trình chỉnh nha. Sau khi tháo mắc cài niềng răng, các sinh hoạt bình thường như nói, nhai, nghiến, … có thể khiến răng của bạn xô lệch về vị trí ban đầu trước khi chỉnh nha.
Theo hiệp hội các bác sĩ chỉnh nha Hoa Kỳ (AAO), niềng răng giúp làm thẳng răng và hàm duy trì giúp đảm bảo sự ổn định cho vị trí mới của răng.
Các loại hàm duy trì sau niềng răng?
Hàm duy trì sau niềng răng sẽ có 2 loại: Hàm duy trì cố định và hàm duy trì tháo lắp. Mỗi loại sẽ có những ưu nhược điểm khác nhau.
Hàm duy trì cố định
Hàm duy trì cố định được làm bằng dây kim loại hoặc sợi chắc chắn gắn cố định ở mặt trong răng. Do cố định nên bạn không lo bị quên mang theo, quên sử dụng. Tuy vậy bạn cũng không thể tự tháo ra và có thể gặp một số bất tiện:
- Hàm duy trì có thể bị bung ra và bạn sẽ phải đến gặp bác sĩ để gắn lại.
- Bạn có thể gặp một số vấn đề về răng miệng khác như sâu kẽ răng, hôi miệng, … nếu không biết vệ sinh đúng cách.
Một hạn chế khác là khớp cắn sẽ quyết định bạn có thể sử dụng hàm duy trì cố định hay không.
Hàm duy trì tháo lắp
Hàm duy trì tháo lắp được thiết kế vừa với cung răng của bạn. Hàm tháo lắp có hai loại phổ biến là hàm duy trì tháo lắp bằng khay nhựa trong suốt và hàm duy trì tháo lắp bằng khay kim loại. Ưu điểm chung của cả 2 loại là bạn có thể dễ dàng tháo, lắp trong quá trình sử dụng và việc vệ sinh cũng thuận tiện hơn.
Hàm duy trì tháo lắp bằng khay nhựa trong suốt có tính thẩm mỹ cao, phù hợp với các bạn đang đi làm, đi học và cần sự tự tin lớn.
Hàm duy trì tháo lắp bằng kim loại có thể giữ răng ở đúng vị trí rất tốt bởi sự chắc chắn của kết cấu dây kim loại. Loại hàm này phù hợp với trường hợp niềng răng phải nhổ răng. Tuy nhiên tính thẩm mỹ không cao do lắp phía trước răng nên mọi người chỉ thường sử dụng vào ban đêm.
Hàm duy trì tháo lắp có một số nhược điểm như:
- Bạn có thể quên đeo lại sau khi tháo trong quá trình ăn uống, vệ sinh hàm và răng miệng và làm ảnh hưởng đến kết quả sau chỉnh nha.
- Trong khi ăn uống nếu bạn quên tháo có thể dẫn đến tình trạng gãy, vỡ hàm.
Đeo hàm duy trì vẫn bị chạy răng
Vì sao đeo hàm duy trì vẫn bị chạy răng? Theo các bác sĩ, tình trạng răng vẫn bị chạy khi đeo hàm duy trì là do những tác nhân dưới đây:
- Hàm duy trì không tương thích với hàm thật dẫn đến lỏng lẻo và răng chạy về vị trí cũ.
- Đeo hàm duy trì sai cách: Hiện nay hàm duy trì có 2 loại, hàm duy trì cố định và hàm duy trì tháo lắp. Đối với loại cố định thì khi đeo sẽ không có quá nhiều vấn đề, nhưng nếu bạn dùng hàm duy trì tháo lắp nhưng thực hiện không đúng thao tác, tháo ra, lắp vào sai cách sẽ khiến răng bị chạy trở về vị trí cũ, làm mất thẩm mỹ và cần thời gian điều chỉnh lại.
Cần đeo hàm duy trì trong bao lâu?
Cần đeo hàm duy trì trong bao lâu? Thông thường thì thời gian đeo hàm duy trì sẽ kéo dài như thời gian niềng răng, dao động trong khoảng 6 – 12 tháng. Tuy nhiên, tùy vào cơ địa của mỗi người mà thời gian đeo hàm duy trì có thể kéo dài hơn.
Trong khoảng 3 tháng đầu, bạn nên đeo hàm duy trì 24/24 giờ. Sau đó, thời gian đeo có thể giảm xuống 20 giờ, càng về cuối thì thời gian đeo càng ngắn hơn.
Trường hợp phải đeo hàm duy trì trên 1 năm, bệnh nhân không cần phải đeo hàm duy trì mỗi ngày mà sẽ được bác sĩ chỉ định đeo hàm từ 3 – 4 ngày/ tuần để hỗ trợ kết quả niềng răng.
Trong thời gian đeo hàm duy trì, bệnh nhân cũng nên đi tái khám để bác sĩ theo dõi kết quả niềng răng, đảm bảo răng ổn định và không dịch chuyển.
Không đeo hàm duy trì bao lâu thì răng chạy
Không đeo hàm duy trì bao lâu thì răng chạy? Điều này phụ thuộc vào cơ địa của mỗi người. Nói chung nếu không đeo hàm duy trì sau niềng thì răng có thể bị chạy sau một vài ngày hoặc 1 tuần.
Sau một tháng nếu không đeo hàm duy trì thì răng có thể bị dịch chuyển đáng kể. Do đó, bạn nên đeo hàm duy trì ngay sau khi tháo niềng răng để đảm bảo kết quả sau niềng được tốt nhất.
Có phải đeo hàm duy trì cả đời không?
Trong hầu hết trường hợp, bạn không bắt buộc đeo hàm duy trì cả đời, nhưng sẽ tùy thuộc vào tình trạng răng của bạn. Nếu tình trạng răng của bạn rất yếu thì có thể phải đeo hàm duy trì cả đời. Còn đối với tình trạng răng khỏe mạnh thì bạn có thể giảm tần suất đeo hàm duy trì theo thời gian.
Các chuyên gia của hiệp hội AAO khuyên rằng, để giữ răng thẳng, bạn nên đeo hàm duy trì hàng đêm và biến nó trở thành thói quen của bạn: Vệ sinh răng miệng trước khi đi ngủ và đeo hàm duy trì vào ban đêm suốt đời[3].
Những lưu ý khi đeo hàm duy trì
Vệ sinh răng miệng
Bên cạnh việc răng có thể bị xô lệch nếu không đeo hàm duy trì thì các vấn đề về răng miệng khác như bệnh về lợi, mất răng cũng làm cho răng không còn được thẳng hàng sau khi niềng răng. Do vậy bạn cần giữ cho răng và lợi của mình được khỏe mạnh.
Bạn có thể sử dụng bàn chải đánh răng, chỉ nha khoa hoặc tăm nước để vệ sinh răng miệng. Nếu dùng bàn chải đánh răng, bạn nên nhẹ nhàng để tránh tác động xấu đến hàm duy trì. Bạn cũng cần chăm sóc kỹ để không còn thức ăn bám lại trên hàm duy trì và răng của bạn.
Vệ sinh hàm duy trì
Vệ sinh hàm duy trì giúp chúng luôn sạch sẽ và đảm bảo cho đến sức khỏe răng miệng của bạn. Với hàm duy trì tháo lắp, bạn có thể tháo khỏi răng để thuận cho vệ sinh. Với hàm duy trì cố định, đơn giản là bạn vệ sinh nó như cách bạn vệ sinh răng miệng của mình.
Bạn có thể sử dụng nước ấm, bàn chải đánh răng mềm hay nước tẩy rửa răng giả để làm sạch hàm duy trì[4].
Các chuyên gia khuyên rằng bạn nên vệ sinh cơ bản hàm duy trì mỗi ngày một lần. Và có thể vệ sinh chuyên sâu bằng nước tẩy rửa răng giả mỗi tuần một lần[5].
Duy trì thói quen tốt
Để giữ cho hàm duy trì luôn được sạch sẽ và bền bạn nên duy trì một số thói quen như:
- Đeo hàm duy trì thường xuyên và chỉ tháo ra khi cần thiết.
- Khi hàm duy trì tháo lắp không nằm trong miệng bạn, hãy đặt nó vào hộp đựng.
- Vệ sinh hàm duy trì thường xuyên, không dùng lực quá mạnh khi vệ sinh và không được để hàm duy trì tiếp xúc với nhiệt độ cao.
- Hạn chế thức ăn cứng và các loại hạt để tránh làm vỡ hàm duy trì. Với hàm duy trì tháo lắp, bạn nên tháo ra khi ăn uống, hoạt động thể thao và đừng quên để nó vào hộp đựng.
- Tái khám đúng định kỳ. Bác sĩ có thể giúp bạn phát hiện các vấn đề và xử lý chúng vì vậy hãy tái khám đúng định kỳ.
Cuối cùng, nếu gặp bất cứ vấn đề gì về hàm duy trì hãy đến gặp bác sĩ chỉnh nha của mình sớm nhất có thể để xử lý.
